Afwijken afspiegelingsbeginsel kan vanaf 1 augustus 2009
Bedrijven krijgen vanaf 1 augustus 2009 tijdelijk de mogelijkheid om voor maximaal 10 procent van de uitwisselbare functies die op grond van een reorganisatie moeten vervallen, af te wijken van het afspiegelingsbeginsel. Hiervoor gelden wel strikte voorwaarden.Als een bedrijf moet reorganiseren geldt het afspiegelingsbeginsel bij het vervallen van uitwisselbare functies. Volgens dit principe, vastgelegd in het Ontslagbesluit, moeten de ontslagen bij uitwisselbare functies evenredig worden verdeeld over jonge en oudere arbeidskrachten. Daartoe worden werknemers in vijf leeftijdscategorieën verdeeld, te weten:15 tot 25 jaar, 25 tot 35 jaar, 35 tot 45 jaar, 45 tot 55 jaar en 55 jaar en ouder. Per leeftijdscategorie krijgt de werknemer met het kortste dienstverband het eerste zijn ontslag.
Onmisbare werknemer
Op dit principe is ook nu al een uitzondering mogelijk, indien er sprake is van een ‘onmisbare werknemer’. De werkgever moet dan wel aannemelijk maken dat deze werknemer, door zijn bijzondere kennis of bekwaamheden, onmisbaar is in zijn functie. In de praktijk werden hier zulke hoge eisen aan gesteld dat een beroep op deze uitzondering bijna nooit werd gehonoreerd.
Werkgevers kunnen echter gerechtvaardigde belangen hebben omwille van het behoud van vakmensen en met het oog op behoud van werkgelegenheid op langere termijn af te moeten wijken van het afspiegelingsbeginsel. Om die reden wordt het Ontslagbesluit verruimd.
Duidelijk beleid
Deze verruiming kan alleen worden toegepast door werkgevers die een duidelijk beleid voeren met betrekking tot de kennis en bekwaamheden van werknemers waarvan binnen de categorie uitwisselbare functies arbeidsplaatsen vervallen.
Verder zal de werkgever aannemelijk moeten maken dat werknemers op wie het verzoek betrekking heeft daadwerkelijk over zodanige kennis en bekwaamheden beschikken dat hun ontslag voor het functioneren van de onderneming bezwaarlijk zou zijn. Door de eisen die aan de werkgever die van het afspiegelingsbeginsel wil afwijken worden gesteld, wordt willekeur voorkomen.
In het kader van collectief ontslag kan hierover met de belanghebbende vereniging van werknemers worden gesproken.
Ondersteunende documenten
Bij een verzoek tot afwijking zullen documenten moeten worden toegevoegd, die het verzoek van de werkgever ondersteunen. Een andere werknemer kan uiteraard bezwaar maken tegen de vergunningverlening voor ontslag omdat hij meent dat hij in het licht van zijn kennis en bekwaamheden ten onrechte hiervoor wordt voorgedragen. Het UWV Werkbedrijf zal een dergelijk verweer met terughoudendheid beoordelen.
De wijziging van het Ontslagbesluit treedt op 1 augustus in werking en zal met ingang van 31 augustus 2011 weer zodanig worden gewijzigd, dat het voorheen bestaande onmisbaarheidcriterium uit het oorspronkelijke artikel 4:2, vierde lid van het Ontslagbesluit geldt.
Download hier:
Brief minister Donner ontslagbesluit