Uit de TechBarometer van technisch opleider ROVC blijkt dat beslissers binnen technische bedrijven grote twijfels hebben over de realisatie van de ambitieuze energietransitie-doelstellingen. Meer dan de helft van de beslissers zegt zelfs dat het personeelstekort ervoor zorgt dat de transitie niet zal slagen voor de gestelde termijn. Het tekort aan geschoold personeel is nu al groot, de energietransitie zal alleen nog maar meer druk op de arbeidsmarkt leggen.
Koper wordt vaak gezien als barometer van de economie, reden waarom veel analisten met interesse de koersontwikkeling volgen. Wanneer naar de ontwikkeling van de koperprijs in de afgelopen weken wordt gekeken dan zou de conclusie getrokken kunnen worden dat het niet goed gaat met de economie. Begin dit jaar lag de prijs nog ruim boven de $9.000 per ton, vorige week was de prijs echter al even gedaald naar minder dan $8.000 per ton. Het is een opmerkelijke daling aangezien analisten de laatste jaren juist hoog gespannen verwachtingen hadden met betrekking tot de prijsontwikkeling van koper.
De omzet van de Nederlandse industrie is met 4 procent gestegen in het eerste kwartaal van 2023 vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. De stijging viel hiermee lager uit dan de stijging in dezelfde periode in 2022 en 2021. Ondanks het feit dat de stijging minder groot was dan in dezelfde periode twee jaar hiervoor, zijn ondernemers verwachtingsvol voor het komende kwartaal; ze denken dat de omzet hoger zal uitvallen dan het eerste kwartaal.
De producenten in de Nederlandse industrie verwachten dit jaar zo’n 15 procent meer te investeren dan in 2022. Het betreft hierbij de investeringen in materiële vaste activa zoals gebouwen, machines, vervoersmiddelen en computers. Bijna 20 procent van de verwachte investeringen hebben betrekking op verduurzaming en energiebesparing. De noodzaak om bij te dragen aan een circulaire economie ligt hier zeker aan ten grondslag. De investeringen moeten bijdragen aan het circulair maken van de productie, hergebruik van afval- en grondstoffen, energiebesparing en vermindering van uitstoot.
De prijzen voor aluminium staan onder druk waardoor afgelopen dinsdag de laagste prijs sinds 31 oktober 2022 werd genoteerd. Op de London Metal Exchange daalde de prijs voor aluminium CMAL3 met 16 procent tot $2.260. De prijzen zullen voorlopig onder druk blijven staan als gevolg van de macro economische ontwikkelingen in Europa. De vraag naar aluminium is vooral in de bouwsector in de afgelopen ze tot 8 weken sterk afgenomen.
De staalprijzen in de Europese Unie staan onder druk door een tegenvallende vraag waardoor er overschotten ontstaan. De markt heeft te maken met goedkope import vanuit Azië als gevolg van de tegenvallende vraag in China. Ondanks stimulerende maatregelen door de Chinese overheid valt de vraag tegen en wordt overtollig staal tegen lage prijzen op de Europese markt aangeboden. Een en ander heeft effect op de binnenlandse Europese staalprijzen. Deze ontwikkeling staat haaks op de verwachtingen eerder dit jaar waarbij er nog werd uitgegaan van een stabilisatie van de prijzen.
Uit cijfers van het CBS is duidelijk geworden dat ook in de derde maand van dit jaar de productie in de Nederlandse industrie is gedaald. De daling was zelfs groter dan in de twee maanden ervoor en kwam uit op 4 procent. In de helft van de bedrijfsklassen was echter nog sprake van groei maar door de sterke daling in de chemische industrie (-17,6 procent) viel de gemiddelde dagproductie voor de totale Nederlandse industrie negatief uit. Deze sector heeft nog steeds erg veel last van de hoge energieprijzen.
ArcelorMittal, de één-na-grootste staal staalproducent van de wereld, heeft over het eerste kwartaal van 2023 een fors hoger resultaat gerealiseerd dan analisten verwachtten. Het nettoresultaat kwam uit op $1,1 miljard waar de analisten op $705,5 miljoen hadden gerekend. Het concern constateert een herstel van de Europese markt ondanks het feit dat de verscheepte hoeveelheid staal 3 miljoen ton achterbleef bij de verwachtingen. CEO Aditya Mittal ziet een algemeen verbeterd economisch sentiment. Voor het tweede kwartaal verwacht hij dan ook een verbetering van de winstgevendheid.
Het CBS heeft de cijfers gepubliceerd over het vertrouwen van ondernemers in de industrie over de maand april. Na een kleine opleving in de maand maart, vertoont de maand april weer een daling in het vertrouwen. Met een score van 3 is het vertrouwen vergeleken met de maand ervoor een vol punt gezakt, maar ligt het nog altijd boven het langjarige gemiddelde van 1,3. De daling werd veroorzaakt doordat ondernemers minder positief waren over de orderportefeuille en de verwachte bedrijvigheid.
Het kabinet heeft 26 april jl. haar ambitieuze plannen in de ‘Voorjaarsbesluitvorming Klimaat’ geformuleerd. De plannen moeten ervoor zorgen dat Nederland haar bijdrage levert aan het beperken van de effecten van klimaatverandering in de wereld. Metaalunie geeft in reactie op deze plannen aan dat ze de plannen rechtvaardig en uitvoerbaar vindt, maar dat er ook zorgen zijn voor de ondernemers in de maakindustrie. De MKB-maakindustrie draagt al decennia haar steentje bij aan de reductie van emissies. Er is en wordt veel geïnvesteerd in energiebesparing, het duurzaam opwekken van energie en optimalisatie van productieprocessen. Daarnaast heeft circulair ondernemen veel aandacht waardoor het gebruik van nieuwe grondstoffen wordt verminderd.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat voor de negende maand op rij dat de afzetprijzen in de Nederlandse industrie minder sterk zijn gestegen. In de maand maart stegen de prijzen gemiddeld met 1,9 procent. Vergeleken met de maand februari was er sprake van een scherpe daling van de prijsstijgingen met 6,4 procent. Belangrijkste oorzaak van deze daling is de prijsontwikkeling van ruwe aardolie. In maart kostte een vat ruwe North Sea Brent olie bijna 74 euro, dat is bijna 27 procent minder dan een jaar eerder. Deze scherpe prijsdaling had een groot effect op twee belangrijke, zwaarwegende bedrijfsklassen (aardolie en chemie) die daarmee voor de sterke daling van de gemiddelde afzetprijs van de industrie zorgden.
In een interview in Metaal + Techniek geeft Kim Putters, voorzitter van de SER, aan dat het noodzakelijk is dat opleidingen matchen met de behoefte van de arbeidsmarkt. Het grote tekort aan geschoolde vakmensen in de metaal maakt duidelijk dat er nog een belangrijke taak ligt om jongeren te interesseren voor een baan in de metaal. Het is volgens Putters belangrijk om te laten zien dat je een goed leven kunt leiden met een technisch beroep. Daarnaast is het belangrijk om een goede verbinding tussen het onderwijs en bedrijfsleven te hebben. Scholieren moeten in de praktijk kunnen ervaren wat het werk in de metaal inhoudt. Docenten moeten contact houden met de praktijk door zowel in het onderwijs als in een bedrijf werkzaam te zijn.
Koninklijke Metaalunie heeft onlangs de economische barometer over het eerste kwartaal van 2023 gepresenteerd. De barometer vertoont een dubbel beeld; de ondernemers in de metaal hebben te maken gehad met een afnemende orderpositie in zowel het binnen- als het buitenland. In het vierde kwartaal van 2022 was hier juist nog sprake van een sterk herstel. Desondanks zijn de ondernemers positief als ze kijken naar de verwachtingen voor het volgende kwartaal. Ze verwachten een verbetering voor zowel het bedrijfsresultaat als de binnenlandse en buitenlandse orderpositie.
Brancheorganisaties FME en Metaalunie roepen het kabinet op om meer te investeren in een circulaire maakindustrie. De organisaties constateren dat er veel gesproken wordt over de noodzakelijke transitie van een lineaire naar een circulaire economie, maar dat er weinig financiële middelen worden vrijgemaakt om hier daadwerkelijk inhoud aan te geven. De organisaties zeggen in hun verklaring dat ze achter de doelstellingen van een circulaire economie staan; het is goed voor het klimaat, werknemers, onderzoekers en bedrijven die in een circulaire economie willen werken. Tot op heden blijven de activiteiten van het kabinet echter beperkt tot verkenningen en rapporten, maar worden er geen structurele financiële middelen vrijgemaakt om concrete acties uit te voeren.
In een recent gepubliceerd rapport van TNO wordt duidelijk dat de Nederlandse maakindustrie een grote rol speelt in belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen. Innovaties op het gebied van kunststoffen voor elektrische vervoermiddelen, machines voor de vleesverwerkende industrie en staal voor offshore windturbines, het zijn zomaar een aantal voorbeelden waar de innovatiekracht van de Nederlandse maakindustrie uit blijkt. Deze innovatiedrang zorgt ervoor dat de Nederlandse maakindustrie een goede mondiale concurrentiepositie heeft en een zeer belangrijke rol speelt in de investeringen in R&D in Nederland.
Voor de derde maand op rij is de goederenexport gestegen vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. De stijging bedroeg 5,8 procent en werd volgens het CBS vooral gerealiseerd doordat er meer aardolieproducten, transportmiddelen en machines en apparaten werden uitgevoerd. Tegenover een stijgende export van goederen stond ook een groei van de goederenimport (+3,7 procent).
Uit cijfers van Nevi (Nederlandse vereniging van inkopers) over de maand maart wordt duidelijk dat de bedrijvigheid in de Nederlandse industrie verder is afgenomen. De Nevi Inkoopmanagersindex nam af van 48,7 in februari naar 46,4 in maart. Deze daling werd veroorzaakt door een daling van het aantal nieuwe orders en de snelle daling van het aantal openstaande orders. Het aantal nieuwe orders was sinds november 2022 niet zo laag en de orderportefeuilles zijn niet zo snel afgenomen sinds het begin van de Covid-pandemie, en daarvoor in juni 2012. De afgenomen vraag kan wellicht deels verklaard worden door de gestegen rente, maar ook omdat ondernemingen nog steeds bezig zijn voorraden af te bouwen. Nu de toeleveringsketens weer normaal functioneren is het aanhouden van grote voorraden niet meer noodzakelijk.
Uit de cijfers van het CBS blijkt dat de gemiddelde dagproductie in de Nederlandse industrie met 2 procent is gedaald vergeleken met het jaar ervoor. De daling was daarmee minder sterk dan in januari. De krimp werd veroorzaakt doordat twee grote bedrijfsklassen een sterke daling lieten zien. Positief is echter dat de gemiddelde dagproductie in de klasse metaalproducten een kleine stijging van 1,2 procent liet zien. Wanneer de productie in de industrie vergeleken wordt met de maand ervoor is er sprake van een kleine groei van 0,4 procent.
De tijd dat de industrie alleen maar keek naar de kosten voor de productie van componenten ligt mede als gevolg van de verstoorde supply chains tijdens COVID-19 achter ons. De industrie heeft tijdens deze periode aan den lijve ondervonden dat het produceren in relatief goedkope landen in Azië en China tot grote logistieke problemen kan leiden. Europese producenten kijken daarom tegenwoordig verder dan alleen de kosten. Beschikbaarheid en duurzaamheid zijn belangrijke factoren die de keuze voor een leverancier bepalen. Door de digitalisering van de toeleveringsketens in Europa is het mogelijk geworden om onafhankelijker te worden van Azië en Amerika.
Het sentiment onder de ondernemers in de Nederlandse industrie is in de maand maart wederom licht gestegen vergeleken met de maand ervoor. Het vertrouwen nam toe van 3,7 in de maand februari naar 4,0 in maart. Het is de zesde maand op rij dat het vertrouwen is gestegen na een scherpe terugval vanaf april 2022. Het verbeterde sentiment wordt veroorzaakt doordat ondernemers positiever waren over de bedrijvigheid en minder negatief over de voorraden gereed product. Wanneer we het producentenvertrouwen in de maand maart afzetten tegen het langjarige gemiddelde van 1,2 dan het er nog altijd ruim boven.