Ontwikkeling staalprijzen blijft giswerk als gevolg van economische ontwikkelingen en effecten importmaatregelen in de EU
De EU heeft aangekondigd de importheffingen op staal (Safeguards) te verlengen tot 1 juli 2026. Dit besluit heeft geleid tot bezorgdheid over mogelijke prijsstijgingen van staal, vooral vanwege de invoering van wijzigingen per 1 juli 2024. De jaarlijkse indexatie van de invoervolumes wordt verlaagd van 4% naar 1%, en de quotaregeling wordt aangepast, wat kan resulteren in lagere importhoeveelheden.
De Safeguards werden enkele jaren geleden ingesteld om dumping van staal op de Europese markt door landen uit het Verre en Midden-Oosten te voorkomen en de EU-staalproductie te beschermen. Landen die staal exporteren naar de EU kregen een maximaal toelaatbare hoeveelheid toegewezen; overschrijdingen werden belast met 25%. De maatregel hield in dat sommige landen een individueel quotum kregen, zoals Turkije, India, Korea en Servië, terwijl andere landen in groepen werden ingedeeld met een gezamenlijk maximum quotum voor warmgewalste coils.
Vanaf 1 juli 2024 mogen landen binnen bepaalde groepen, zoals Vietnam, Japan, Egypte en Taiwan, elk een maximum van 142.000 ton warmgewalste coils naar de EU exporteren. Tonnages boven dit plafond worden belast, wat de import van warmgewalste coils duurder maakt. Deze wijziging wordt gesteund door Europese staalproducenten, maar bekritiseerd door traders en afnemers zoals servicecenters en buizenproducenten. Critici vrezen hogere kosten en marktverstoring, terwijl voorstanders hopen op meer orders en prijsstijgingen voor EU-producenten.
De economische situatie maakt de voorspelling van prijsontwikkelingen lastig. De vraag naar staal is afgenomen, bijvoorbeeld in Italië met 9-20%, wat leidt tot minder opdrachten en meer onderlinge concurrentie tussen EU-fabrieken. Hierdoor zijn inkopers terughoudend met het plaatsen van nieuwe opdrachten. Het effect van de nieuwe importmaatregelen kan zijn dat EU-fabrieken meer orders krijgen, maar ook dat er meer staal uit landen zoals Turkije wordt geïmporteerd, omdat zij nog voldoende ruimte in hun quotum hebben.
Een andere zorg is de de-industrialisatie binnen de EU, met een dalende staalproductie en -verbruik. In 2008 werd 185 miljoen ton staal geproduceerd, maar in 2023 is dit volume gedaald naar 128 miljoen ton, een daling van 30%. Het verbruik is in dezelfde periode gedaald van 144 miljoen ton naar 126 miljoen ton. Staalfabrieken kampen met stijgende kosten en administratieve lasten door het CBAM-registratiesysteem en zien hun financiering voor de transitie naar CO2-neutraal produceren bedreigd.
Een positief economisch signaal was de renteverlaging door de ECB met 0,25%, hoewel velen dit als onvoldoende beschouwen en pleiten voor een verdere verlaging naar 3% of lager.
Al met al blijft de toekomst van staalprijzen onzeker. Hoewel er op korte termijn een lichte stijging kan zijn, zijn spectaculaire prijsveranderingen op de lange termijn onwaarschijnlijk vanwege de huidige economische omstandigheden en de verwachte effecten van de nieuwe importmaatregelen.
Bron: Novio Staaljournaal – juni 2024