Rabobank Sectorvisie 2040: bedrijven die innovatief en flexibel zijn, hebben een goed perspectief voor de toekomst
De hightech maakindustrie staat aan de vooravond van een enorme groei. In de komende jaren zal de samenstelling van de industrie verschuiven, met de hightechsector die bovengemiddeld groeit en een steeds groter deel van de industrie gaat uitmaken. Nederland bevindt zich in een sterke positie om een wereldleider te worden in deze sector, mits er strategische keuzes worden gemaakt. Sleuteltechnologieën zoals fotonica, kunstmatige intelligentie (AI) en halfgeleiders, die in 2023 zijn geïdentificeerd, zouden hierbij een leidende rol moeten spelen.
Daartegenover staat dat de fossiele energie-intensieve procesindustrie in Nederland waarschijnlijk zal krimpen. Deze sector groeide in het verleden door de gunstige ligging van Nederland en de beschikbaarheid van goedkope energie, maar de milieu-impact en de stijgende energieprijzen maken deze groei onhoudbaar. Bovendien is de kans klein dat er na 2040 nieuwe energie-intensieve bedrijven in Nederland zullen worden gevestigd.
Een van de grote uitdagingen voor de procesindustrie is het creëren van een gelijk speelveld in vergelijking met concurrenten uit landen met minder strenge regelgeving op het gebied van duurzaamheid. Een Europese industriepolitiek, met duidelijke keuzes en gelijke voorwaarden voor bedrijven, is cruciaal om de concurrentie aan te kunnen gaan met landen als de VS en Azië. Daarnaast is een eenvoudiger vergunningensysteem nodig om duurzame initiatieven te versnellen.
De transitie naar hernieuwbare grondstoffen en energie is voor de industrie noodzakelijk om de klimaatdoelen te halen. Dit vraagt om nieuwe samenwerkingsvormen, investeringen in groene opwekking en infrastructuur, en innovatie. Bedrijven die erin slagen om innovatieve en waardevolle oplossingen te bieden, zullen groeien en een rol spelen in de ontwikkeling van groene chemie, terwijl energie-intensieve bedrijven zonder vernieuwende kracht zullen krimpen.
Ook speelt automatisering een belangrijke rol in de toekomst van de industrie. Met een vergrijzend personeelsbestand en een afnemende arbeidsproductiviteit is het noodzakelijk dat de productiviteit de komende jaren fors stijgt. Dit betekent dat automatisering en robotisering een steeds belangrijkere plaats innemen. De integratie van IT en industriële processen vraagt niet alleen om technische investeringen, maar ook om aandacht voor de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en competenties bij werknemers.
Tot slot zal de industrie niet alleen verduurzamen, maar ook een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Circulair produceren wordt de norm, gedreven door grondstof-schaarste, wetgeving en de vraag van klanten. Nederlandse bedrijven kunnen hierin vooroplopen door technologische en sociale innovatie. Ook op het gebied van waterbeheer spelen bedrijven een rol: industrieterreinen zullen steeds meer bijdragen aan biodiversiteit en klimaatadaptie, door water op te slaan en te hergebruiken.
De Nederlandse industrie staat voor een grote transitie, maar de bedrijven die innovatief en flexibel zijn, hebben een lonkend perspectief. Groene technologieën zoals watermanagement, windenergie en warmtepompen bieden niet alleen oplossingen voor de grote vraagstukken van deze tijd, maar verbeteren ook de reputatie van de sector: van vervuiler naar probleemoplosser.
Bron: Rabobank Sectorvisie 2040 – oktober 2024