De Koninklijke Metaalunie Economische Barometer van het vierde kwartaal van 2023 biedt inzicht in de stand van zaken binnen de MKB-maakindustrie in Nederland. Zowel binnenlandse als buitenlandse orderposities laten een gemengd beeld zien, met een bescheiden waardering. De binnenlandse orderpositie is na een daling in het derde kwartaal nagenoeg gestabiliseerd, waarbij 22% van de bedrijven een afname en 24% een toename rapporteert. De verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2024 zijn overwegend ‘stabiel’. Sectoren zoals bouw-toeleverende bedrijven en de metaalwarensector presteren onder het gemiddelde, terwijl oppervlaktebehandelaars en machinebouwers beter presteren.

Exportgerichte bedrijven, die 35% van de ondervraagden uitmaken, tonen in het vierde kwartaal een evenwicht in exportorderportefeuilles, waarbij 28% een toename, 28% een afname en 44% stabiliteit rapporteert. Het aandeel bedrijven dat de exportpositie positief beoordeelt, is iets groter dan het negatieve aandeel. Voor het eerste kwartaal van 2024 worden vergelijkbare verwachtingen uitgesproken, met 25% die een groei verwacht en 28% een krimp.

Prijzen vertonen in het vierde kwartaal een stijging bij 28% van de respondenten, terwijl 9% prijsverlagingen heeft doorgevoerd. Dit is minder frequent dan een jaar eerder. De personeelsomvang binnen MKB-maakbedrijven blijft stabiel, met een gemiddelde van 21 medewerkers per bedrijf, waarvan 92% een vaste aanstelling heeft.

Vacatures tonen een geleidelijke daling, met 44% van de bedrijven die vacatures heeft uitstaan eind 2023, vergeleken met 55% anderhalf jaar eerder. Het vertrouwen in het invullen van vacatures verbetert, met bijna 80% van de respondenten die verwacht binnen een halfjaar de openstaande vacatures te kunnen invullen.

Winstgevendheid blijft over het algemeen hoog, met bijna driekwart van de bedrijven die aangeeft winst te maken. Het bedrijfsresultaat laat een verbetering zien ten opzichte van het derde kwartaal, waarbij 31% een toename meldt en 25% een afname. De tevredenheid over het bedrijfsresultaat is aanzienlijk gestegen, met 56% van de respondenten die tevreden is over het vierde kwartaal, vergeleken met 26% in het derde kwartaal van 2023. Voor het eerste kwartaal van 2024 wordt een overwegend vergelijkbaar bedrijfsresultaat verwacht als in het vierde kwartaal van 2023.