Zorgen om gebrek aan politieke visie robotisering
Steeds meer werk wordt door robots uit handen genomen. Met name in de industrie is deze trend al heel lang gaande, maar ook in allerlei andere sectoren nemen geavanceerde robots steeds meer taken over. Deze week pleitten twintig vooraanstaande Nederlandse wetenschappers in een brandbrief voor meer aandacht van de politiek. Zij roepen op tot beleid, het liefst omschreven in een ‘ambitieuze robotagenda’. Werkgevers- en werknemersorganisaties – zoals VNO-NCW, FNV en CNV – scharen zich daar nu achter. Internationaal zette Bill Gates het thema deze week ook op de agenda: volgens hem zouden bedrijven die door robots het werk van een mensen laten overnemen extra moeten worden belast.
De wetenschappers schrijven in hun brief: “Hoeveel banen de komende twintig jaar zullen verdwijnen, 5, 10 of zelfs 30 procent, weten we niet precies. Wel is duidelijk dat ons werk onherkenbaar en definitief zal veranderen. Zo’n 60 procent van alle banen komt mogelijk op takenniveau in aanmerking voor gedeeltelijke robotisering en automatisering. De gevolgen van robotisering raken specifieke groepen werkenden hard en kunnen ook regionaal heel verschillend uitwerken.”
De brandbrief erkennen de wetenschappers dat robotisering ook kansen biedt, en voor werkgelegenheid kan zorgen. Maar ze vinden dat er door de politiek wel een visie moet worden ontwikkeld: “We hebben een politieke visie nodig om robotisering letterlijk in goede banen te leiden. Dat gaat helaas niet ‘automatisch’. Wij maken ons zorgen, omdat de politieke partijen weinig prioriteit lijken te geven aan zo’n visie. We zijn er niet van overtuigd dat de nieuwe coalitie na de verkiezing voldoende en op tijd zal inspelen op de robotsamenleving.”
De wetenschappers staan niet alleen. RTL Nieuws deed navraag bij de werkgevers- en werknemersorganisaties. Zij scharen zich achter de oproep. “Het komt niet vanzelf goed”, vertelt CNV-voorman Maurice Limmen. “Je moet inspelen op robotisering en digitalisering en de beste manier om dat te doen is door voorop te lopen. Doe je dat niet, dan laat je je overvallen door andere landen die voorop lopen.”
In de internationale media was deze week ook veel aandacht voor robotisering. Oud-topman van Microsoft Bill Gates sneed in een interview voor het magazine Quartz het thema aan. Hij pleit voor belastingmaatregelen en politiek beleid. Volgens Gates maakt de technologie die mensen vervangt ineens in heel veel sectoren tegelijk zijn intrede. Om dat maatschappelijk op te kunnen vangen zijn maatregelen nodig. Gates: “Je moet met elkaar bereid zijn er over na te denken of je de snelheid van automatisering en robotisering niet iets zou willen verlagen. Daarnaast is er ook een rol weggelegd voor de overheid om belastingmaatregelen op te leggen aan bedrijven en sectoren die arbeid laten vervangen door machines.” Volgens Gates moet dat geld gebruikt worden door landen om hun sociaal vangnet in stand te houden en daarnaast de inkomensongelijkheid niet verder te laten groeien.
