Nieuwe stakingsacties in de metaal zijn voorkomen nu Koninklijke Metaalunie ook akkoord is gegaan met de nieuwe cao voor het Metaalbewerkingsbedrijf. Vorige week gingen de werkgevers van andere metaalbonden al akkoord met het cao-voorstel en kreeg Koninklijke Metaalunie tot en met vrijdag 15 april de tijd om alsnog akkoord te gaan. Zou de bond niet akkoord gaan dan dreigde de stakingsestafette die gepauzeerd was, weer opgepakt worden. Met het ondertekenen van het akkoord is dit voorkomen en weten werkgevers en werknemers waar ze de komende twee jaar aan toe zijn als het gaat om de arbeidsvoorwaarden.
Het CBS heeft de cijfers gepubliceerd met betrekking tot de gemiddelde dagproductie in de industrie over de maand februari 2022. Uit de cijfers blijkt dat de productie nog altijd hoger is dan een jaar geleden (10,2%) en ook hoger dan de maand ervoor (7,4%). Hoewel deze cijfers tot tevredenheid en vertrouwen zouden moeten leiden, zijn de ondernemers in de industrie er niet gerust op dat het allemaal zo positief blijft in de nabije toekomst. In de maand februari was al duidelijk dat producenten niet meer vol vertrouwen naar de toekomst keken, de maand maart laat eenzelfde beeld zien. In deze cijfers was voor het eerst ook het effect van de oorlog in Oekraïne zichtbaar.
FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie hebben een nieuwe cao afgesloten met werkgevers in de metaalbranche. Het verwachte einde aan de stakingsestafette in metaal is echter nog niet aan de orde. Een van de belangrijkste werkgeversorganisaties in de metaal, Koninklijke Metaalunie, heeft de nieuwe cao namelijk niet meeondertekend. De werkgeversvakbond heeft tot en met 15 april de tijd om alsnog het akkoord te ondertekenen, gebeurt dat niet dan zal bij de bedrijven die aangesloten zijn bij de Metaalunie de stakingsestafette weer opgepakt worden.
Het CBS heeft de cijfers met betrekking tot het producentenvertrouwen in de industrie over de maand maart bekendgemaakt. Gemeten over alle sectoren van de industrie was het vertrouwen vergelijkbaar met het vertrouwen in de maand februari (van 8,5 in februari naar 8,7 in maart). Wanneer we echter de focus leggen op de metaal dan zien we dat het vertrouwen hier verder wegzakt van 3,8 (februari) naar 2,3 (maart). Hiermee is deze sector verreweg het minst positief over de nabije toekomst. Overigens zijn over de gehele lijn de drie deelindicatoren waarop het producentenvertrouwen is gebaseerd (productieomvang, orderpositie en voorraad gereed product) nog altijd positief.
Het CBS heeft de cijfers met betrekking tot de afzetprijzen in de industrie over de maand februari gepubliceerd. Ook in februari stegen de prijzen weer zeer sterk als gevolg van de hoge olieprijzen. Het effect van de gestegen afzetprijzen op het resultaat van de ondernemingen zal daarom niet van dien aard zijn. Over alle sectoren van de industrie stegen de prijzen met bijna 22%, vooral veroorzaakt door de branches die voor hun proces voornamelijk afhankelijk zijn van aardolie. Producten van aardolie en producten uit de chemie waren respectievelijk 67% en 43% duurder dan een jaar eerder. Wanneer we kijken naar de prijzen in de metaal dan zien we een stijging met 13,9% vergeleken met de prijzen in februari 2021.
I
In september 2021 kondigde Hans van den Berg, directeur van Tata Steel, aan dat de staalfabrikant de intentie heeft om in de toekomst staal te produceren met groene waterstof in plaats van kolen. Deze omslag werd ingegeven en afgedwongen door diverse milieurapportages waarin werd bevestigd dat Tata Steel de grootste vervuiler in Nederland is als het gaat om de uitstoot van CO2. Bovendien is in de afgelopen maanden ook nog eens duidelijk geworden dat Tata Steel veel vervuilender was dan gedacht. Onderzoek heeft aangetoond dat Tata Steel veel meer giftige stoffen uitstoot die direct effect hebben op de gezondheid van de omwonenden. Vooral jonge kinderen zijn hiervan de dupe. De vraag is daarom hoe ver Tata Steel met de realisatie van de ambitieuze plannen is.
TeqNow is het platform dat aandacht voor en toepassing van toptechnologie in het industriële MKB vergroot en stimuleert. Het platform informeerde tot op heden ondernemingen vooral op het gebied van innovaties. Nu technische bedrijven echter steeds meer te maken krijgen met wet- en regelgeving met betrekking tot milieu gerelateerde onderwerpen als duurzaamheid, circulaire economie en energietransitie heeft het platform besloten bedrijven ook op deze onderwerpen te ondersteunen. TeqNow zal de komende maanden diverse bijeenkomsten organiseren waarbij ingegaan wordt op de vraag hoe ondernemingen hier praktisch mee om kunnen gaan.
Op de Londense metalenbeurs, de belangrijkste beurs en graadmeter voor de wereldwijde handel in basismetalen, is een chaos ontstaan rondom de prijs voor nikkel. Toen de prijs van Nikkel vorige week in twee dagen tijd met 250% steeg werd besloten om de handel stil te leggen. Uiteindelijk heeft de handel in nikkel meer dan een week stilgelegen om de markt te laten afkoelen. De grote prijsstijgingen werkten op de beursspeculaties in de hand waardoor een situatie ontstond waarbij de ontwikkeling van de nikkelprijs dusdanig af ging wijken van de reële marktsituatie dat de handel werd stilgelegd.
Het is de werkgevers- en werknemersorganisaties nog steeds niet gelukt om een nieuw akkoord af te sluiten voor de cao Metaal en Techniek. De huidige cao, die op al 1 oktober 2021 is verlopen en geldt voor 320.000 werknemers bij zo’n 28.000 bedrijven, is de grootste cao in de marktsector. Om de onderhandelingen verder onder de druk te zetten gaat de FNV verder met de stakingsestafette die al geruime tijd loopt. Vanaf maandag 21 maart zijn de werknemers in de regio’s Oldenzaal en Utrecht (voor de vijfde keer!) aan de beurt om het werk voor 48 uur neer te leggen.
Het CBS heeft bekend gemaakt dat de productie in januari 2022 wederom gestegen is, dit keer met bijna 8%. Ten opzichte van een maand ervoor was de stijging echter minder groot (december had een groei van meer dan 13%). De groei in de maand januari kwam op het conto van de helft van de branches die meegenomen worden in het onderzoek. Grote uitschieter was de machinebouw met een groei van meer dan 46%. De metaalindustrie deed het iets rustiger aan met een bescheiden groei van 2,1%.
Het feit dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in technische beroepen is een bekend gegeven. Slecht 14% van de mensen in een technische functie zijn een vrouw en het is in de huidige situatie op de arbeidsmarkt een uitdaging om meer vrouwen in technische beroepen te werven om de behoefte aan personeel op te lossen. Meer vrouwen in technische beroepen zorgt voor het oplossen van het tekort aan personeel maar leidt ook tot betere bedrijfsresultaten. Het is ook de overheid er veel aan gelegen om dit te realiseren. De wetten die ervoor moeten zorgen dat er meer vrouwen in de top van bedrijven komen en de verlengde betaald ouderschapsverlof voor mannen zijn hier uitvloeisels van.
De nog steeds sterk stijgende olieprijzen drukken een grote stempel op de prijsontwikkeling in de industrie. Vergeleken met het prijsniveau van januari 2021 zijn de prijzen in januari van dit jaar met 20,9% gestegen. De prijsstijging is zichtbaar in alle bedrijfsklasses in de industrie, maar met name natuurlijk in de aardolie verwerkende industrie. Hier was een prijsstijging van maar liefst 69,5%. Ook in de metaal was er sprake van een sterke stijging: 13,2%
De Nevi PMI, een belangrijke indicator van de ontwikkelingen in de industrie, vertoont in de maand februari een groei naar 60,6. In januari stond de barometer nog op 60,1. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor de toename van het aantal orders dat werd genoteerd. Het aantal exportorders was zelfs het grootste in de laatste 5 maanden. Een positieve ontwikkeling is daarnaast dat de groei van de levertijden het laagst was sinds januari 2021. Het lijkt er daarmee op dat er een betere balans gaat ontstaan tussen vraag en aanbod, hoewel de levertijden nog wel stegen.
Lees verder
De Spaanse vestiging van staalproducent Arcelor Mittal zorgt er, tezamen met een grote kunstmestfabrikant (Grupo Fertieberia), voor dat de toepassing van groene waterstof als energiebron een grote vlucht neemt. Zoals bekend heeft TATA steel in Nederland ook plannen om over te gaan op waterstof als duurzame energiebron maar lijkt het erop dat dit proces nog vele jaren nodig heeft om gerealiseerd te worden. In Spanje is door het oprichten van een joint venture tussen diverse partijen het grootste waterstofproject ter wereld ontstaan dat in 2025 operationeel moet zijn. Aan de basis van dit project ligt de gegarandeerde afname van waterstof door Arcelor Mittal en Grupo Fertiberia. Zij zullen gezamenlijk 6,6 miljoen ton groene waterstof gaan afnemen waarmee jaarlijks 4% van de totale jaarlijkse uitstoot van CO2 in geheel Spanje wordt gerealiseerd.
Het CBS heeft de uitkomsten van het maandelijks onderzoek naar de stemming onder de ondernemers in de industrie gepubliceerd. Uit het onderzoek wordt duidelijk dat het vertrouwen is afgenomen ten opzichte van de maand ervoor; van 9,0 naar 8,5. En hoewel we te maken hebben met een afname, is het vertrouwen nog altijd veel hoger dan het langjarig gemiddelde in de afgelopen twintig jaar (0,8). Ten tijde van het onderzoek was er nog geen sprake van de situatie in de Oekraïne. Wat de effecten van de situatie daar zijn op het vertrouwen bij de ondernemers in de industrie is dus onbekend, maar het ligt voor de hand om te veronderstellen dat dit geen positief effect heeft.
Nu we het jaar 2021 achter ons hebben gelaten, kan de balans worden opgemaakt voor het vierde kwartaal van 2021 en meteen ook de cijfers voor heel 2021 worden gepubliceerd. Het CBS heeft berekend dat de Nederlandse industrie in 2021 een omzetstijging van 14,1% heeft laten zien. Wanneer de cijfers worden vergeleken met het pre-corona jaar 2019 is er ook nog sprake van een stijging, maar met 4,7% minder spectaculair. Het vierde kwartaal van 2021 vertoonde zelfs een stijging van 23,1% waarmee het het snelst stijgende kwartaal werd van 2021. De metaalsector liet zich daarbij van zijn beste kant zien met een stijging van meer dan 32% vergeleken met het jaar ervoor.
Bij de productie van staal is zoals bekend veel warmte en dus energie nodig. Om dit proces ‘groener’ te maken, zijn er al diverse initiatieven in ontwikkeling. Denk daarbij aan de inzet van waterstof als brandstof waarover we al eerder schreven in de Metaalkrant. Een nieuw initiatief om de industrie klimaatvriendelijker te maken, komt van de bekende miljardair Bill Gates. Via zijn investeringsmaatschappij Breakthrough Energy Ventures investeert hij, tezamen met twee andere investeerders waaronder Shell, een slordige 44 miljoen in een nieuw type batterij die uitermate geschikt is voor de productie van staal en cement.
In iedere branche wordt gewerkt aan het verlagen van de CO2 uitstoot om daarmee een rol te spelen naar een circulaire wereld in 2050. Het is duidelijk dat voor de ene branche het verlagen van de CO2 uitstoot makkelijker te realiseren is dan voor de andere. Wanneer we kijken naar de bouwsector dan is daar een belangrijke rol weggelegd voor metaal in het verlagen van de CO2 uitstoot. Uit onderzoek van het advies- en ingenieursbureau LBP Sight blijkt namelijk dat een CO2 besparing van 50% kan worden gerealiseerd wanneer 75% van het gebruikte staal wordt hergebruikt. Op dit moment wordt al wel 90-95% van alle metalen gerecycled maar hergebruik levert een nog betere prestatie op de zogenaamde R-ladder van het PBL.
In de laatste maand van 2021 werd wederom bevestigd dat de groei in de industrie nog lang niet ten einde is. Met een gemiddelde groei van 12,6% in december 2021 werd de laatste maand van het vierde kwartaal, de maand met de sterkste groei. Deze groei heeft ertoe geleid dat de gemiddelde dagproductie in de industrie in de maand december het hoogste niveau ooit bereikte. De productie steeg van november op december met 1,6 procent tot indexcijfer van 119,9. De gemiddelde dagproductie in de Nederlandse industrie kende in mei 2020 een dieptepunt met een waarde van 96,5 en is sinds die maand bezig met een zeer krachtig herstel dat dus heeft geleid tot een indexwaarde van 119,9, anderhalf jaar later.
De maandelijkse rapportage van de NEVI (Nederlandse Vereniging van Inkopers) met betrekking tot het inkoopgedrag in de Nederlandse industrie laat een positieve ontwikkeling in de maand januari 2022 zien ten opzichte van de uitkomsten in december 2021. De Nevi PMI kwam uit op 60,1 wat een stijging betekende van 1,4. Er was wederom veel goeds te melden over de ontwikkelingen in de Nederlandse industrie. Zo was de productiegroei in januari ten opzichte van de maand ervoor groter en ook de orders namen toe (voor de 18e maand op rij!). Bovendien was de groei van het aantal exportorders het grootst sinds september 2021.