De cao-onderhandelingen voor een nieuwe cao voor het Metaalbewerkingsbedrijf (onderdeel van de cao’s in de Metaal en Techniek) verlopen zeer moeizaam. De verschillen van inzicht tussen werkgeversorganisaties en de vakbonden hebben in de afgelopen weken geleid tot landelijke acties om de druk op de werkgeversorganisaties op te voeren. Een en ander heeft geleid tot een verbeterd aanbod waarbij de lonen over een periode van 24 maanden met 12,7 procent zullen stijgen. Daarnaast zijn de werkgevers bereid om de premie te betalen die het mogelijk maakt voor werknemers om vervroegd uit te treden.
Het CBS heeft onderzoek gedaan naar de populariteit van technische vakkenpakketten onder meisjes die in de bovenbouw zitten. Uit dit onderzoek blijkt dat vooral meisjes waarvan de moeder ook een technische opleiding hebben gedaan eerder voor een technisch vakkenpakket kiezen. Toch blijft het verschil tussen jongens en meisjes substantieel. Zo kiest 28 procent van de jongens in het vierde leerjaar van de bovenbouw voor een technisch vakkenpakket tegenover 10 procent van de meisjes. Het onderscheid tussen de verschillende onderwijssoorten is echter aanzienlijk. Zo kiest op het Vwo 22 procent voor de meisjes voor een technisch vakkenpakket, tegen 5 procent van de meisjes op het Vmbo bb/kb.
In de ABN-Amro sectorprognose voor de industrie wordt gesproken over een voorzichtig herstel na een moeilijke periode en verwacht een verdere opleving in 2025. Het herstel wordt echter belemmerd door een structureel tekort aan technisch personeel. Hoewel de arbeidsproductiviteit snel stijgt, stonden de industriële productie en vraag onder druk in 2023 en begin 2024 door de renteverhoging in 2022. Bedrijven hadden tijdens de pandemie extra voorraden aangelegd, maar door de stijgende rente en afnemende vraag werden deze voorraden afgebouwd. De vraag naar energie-intensieve producten daalde door hoge energiekosten in Europa, en de vraag naar investeringsgoederen zoals productiemachines nam ook af, hoewel de Nederlandse machinebouw op peil bleef dankzij bestaande orders.
Het CBS heeft de cijfers met betrekking tot de verwachtingen bij de producenten in de industrie over de maand juni gepubliceerd. Uit de cijfers blijkt dat voor de derde maand op rij het vertrouwen is toegenomen. Weliswaar ligt het vertrouwen nog steeds onder de 0-grens, maar in de afgelopen 3 maanden is het vertrouwen gestegen van -4,8 naar -2,4. Hiermee ligt het vertrouwen nog wel onder het langjarige gemiddelde van -1,3. De producenten waren in juni positiever over de verwachte bedrijvigheid en minder negatief over de voorraden gereed product.
Het kabinet wil fors bezuinigen op het bèta-technische onderzoek en onderwijs, wat aanzienlijke schade zal toebrengen aan de Nederlandse industrie en economie. Grote bedrijven en topsectoren waarschuwen dat deze bezuinigingen de energietransitie en andere maatschappelijke uitdagingen zullen vertragen. Ze roepen het nieuwe kabinet dringend op om te blijven investeren in bèta-technisch onderwijs en onderzoek, gezien het belang hiervan voor maatschappelijke transities op het gebied van energie, grondstoffen, gezondheid, veiligheid, duurzaamheid, digitalisering en klimaat.
De EU heeft aangekondigd de importheffingen op staal (Safeguards) te verlengen tot 1 juli 2026. Dit besluit heeft geleid tot bezorgdheid over mogelijke prijsstijgingen van staal, vooral vanwege de invoering van wijzigingen per 1 juli 2024. De jaarlijkse indexatie van de invoervolumes wordt verlaagd van 4% naar 1%, en de quotaregeling wordt aangepast, wat kan resulteren in lagere importhoeveelheden.
Het CBS heeft recent cijfers gepubliceerd waaruit blijkt dat de investeringen in materiële activa in 2024 met meer dan 30 procent zullen stijgen. Deze stijging is voor een deel toe te schrijven aan uitgestelde investeringen uit 2023 en voor een belangrijk deel aan investeringen die gericht zijn op verduurzaming en energiebesparing. Vooral bedrijven die actief zijn in de energievoorziening zijn positief over de toekomst en verwachten ruim een derde meer te investeren in 2024. Deze bedrijven investeren ook het meest in duurzaamheid en energiebesparing.
Uit recent gepubliceerde cijfers van het CBS blijkt dat de productie in de Nederlandse industrie in april is gedaald met 3,5 procent vergeleken met dezelfde periode in 2023. Het is de 10e keer op rij dat de productie is afgenomen. Er was sprake van een daling in bijna de helft van alle bedrijfsklassen waarbij de klasse ‘Reparatie en installatie machines’ hard onderuit ging met een daling van meer dan 38 procent. Bij de positieve uitzonderingen behoorde de klasse ‘Metaalproducten’. Hier steeg de productie met 5 procent.
In mei steeg de PMI-hoofdindex van de Nederlandse industrie van 51.3 in april naar 52.5, wat de grootste verbetering van de bedrijfsomstandigheden in 21 maanden betekent.
Deze stijging maakt een aanzienlijke verbetering in de sector duidelijk, met een aanhoudende groei van de vraag en een forse toename van nieuwe orders voor de derde opeenvolgende maand. De toename in nieuwe orders werd vooral gedreven door een grotere interesse van klanten en een verbeterde vraag, met name uit de bouwsector, wat leidde tot de grootste stijging in twee jaar. Dit resulteerde in een sterke toename van de productieomvang, de grootste sinds april 2022.
Lees verder
De staalindustrie kampt dit jaar wereldwijd met tegenvallende beursresultaten. Door dalende vraag en overaanbod is de wereldwijde staalproductie in april opnieuw gedaald, met een jaarlijkse afname van 5%, volgens de WorldSteel Association. Grote staalbedrijven zoals ThyssenKrupp, Posco, en ArcelorMittal hebben te maken met lage prijzen en dalende aandelenkoersen. ArcelorMittal, genoteerd aan de Amsterdamse beurs, is bijvoorbeeld met zo’n 8% gedaald dit jaar.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat het vertrouwen onder de producenten in de industrie in mei sterk is verbeterd vergeleken met een maand eerder. Hoewel het vertrouwen nog wel onder het gemiddelde van de afgelopen 20 jaar lag, was er sprake van een verbetering van -3,6 in april naar -2,8 in mei. Het langjarige gemiddelde ligt op -1,3.
Met een zeer geringe daling van slechts 0,1 procent zijn de afzetprijzen in de Nederlandse industrie in april bijna gelijk gebleven aan de prijzen in dezelfde periode in 2023. De daling was in maart 2024 nog 0,8 procent. De geringe prijsdaling in april was vooral het gevolg van de stijgende olieprijzen. Vergeleken met de maand april in 2023 werd een vat ruwe North Sea Brent olie bijna 9 procent duurder.
Het CBS heeft de cijfers gepubliceerd met betrekking tot de omzet in Nederlandse industrie in het eerste kwartaal van 2024. Voor het vierde kwartaal op rij was er sprake van een daling van de omzet. De daling was in het eerste kwartaal van 2024 gemiddeld genomen wel het laagst van het afgelopen jaar. In de meeste branches was er sprake van een daling van de omzet. De metaalbranche zag de omzet dalen met 7 procent vergeleken met dezelfde periode in 2023.
De Nevi Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie steeg van 49.7 naar 51.3 in april, wat wijst op een verbetering van de bedrijfsomstandigheden voor het eerst sinds augustus 2022. Zowel de productie, nieuwe orders als de werkgelegenheid vertoonden een versnelde groei. Ondernemers zijn optimistischer geworden, met ongeveer de helft die groei verwacht in de komende twaalf maanden en slechts 6 procent die pessimistisch is. Dit niveau van optimisme is sinds de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022 niet meer gezien.
In het Staaljournaal van mei wordt eens te meer duidelijk dat de marktsituatie voor staal complex is en de toekomst door verschillende belanghebbenden wisselend wordt ingeschat. Eurofer, de vereniging van Europese staalproducenten, voorziet negatieve gevolgen van economische onzekerheden zoals instabiele energieprijzen, hoge inflatie en geopolitieke spanningen. Na een groei van 1% in 2023, voorspellen zij een daling van 1% in 2024 en een groei van 2% in 2025. De autosector, een grote afnemer van staal, kende in 2023 een stijging van 8,5% in staalverbruik, maar deze blijft onder pre-coronapeil. Voor 2024 en 2025 wordt een daling van 0,4% en een groei van 0,8% verwacht, afhankelijk van nieuwe modellen die op de markt komen.
Uit cijfers van het CBS blijkt dat de productie in de Nederlandse industrie in maart de grootste daling sinds juni 2020 laat zien. Vergeleken met dezelfde maand in 2023 is de productie met 6 procent afgenomen. In ruim drie kwart van de branches was er sprake van een daling. De bedrijfsklasse Reparatie en installatie machines vertoonde de grootste daling met 15,5 procent, in de bedrijfsklasse Metaalproducten was er sprake van een kleine afname van 0,9 procent.
Uit cijfers van het CBS is duidelijk geworden dat de afzetprijzen in de industrie in maart met 0,9 procent zijn gedaald. Dit is de kleinste daling sinds 10 maanden en een bevestiging van de trend die erop duidt dat de prijsontwikkeling langzaam maar zeker positief wordt. De ontwikkeling van de prijs van een vat ruwe olie speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de afzetprijzen in de industrie. In maart steeg de prijs van een vat ruwe olie met meer dan 5 procent. De prijs van producten van de aardolie-industrie daalden echter met 1,1 procent in maart.
In april toonden de PMI®-gegevens voor het eerst in twintig maanden een positieve ontwikkeling in de Nederlandse industrie. Deze verbetering was het resultaat van een toename in de vraag, hogere productievolumes en meer personeelswerving. Dit resulteerde in een stijging van de PMI-index van 49.7 in maart naar 51.3 in april, waarbij een score boven 50 wijst op groei.
Ondanks het feit dat het vertrouwen onder de producenten in de industrie in april nog steeds onder het langjarige gemiddelde lag, is er toch sprake van een positieve ontwikkeling. Het vertrouwen verbeterde van -4,8 in maart naar -3,6 in april. De producenten waren vooral positiever over de verwachte bedrijvigheid en minder negatief over hun orderportefeuille en de voorraden gereed product. Het vertrouwen is gemeten op basis van deze drie deelindicatoren. Wanneer gekeken wordt naar de waarde van de individuele indicatoren dan zijn de producenten alleen positief over de verwachte bedrijvigheid. Over de andere twee indicatoren zijn de producenten negatief, maar wel minder dan in de maand ervoor.
In Nederland wordt er nog steeds onderhandeld tussen Tata Steel en het kabinet om de productie van staal duurzamer en schoner te maken. In Duitsland zijn ze al veel verder; de Duitse overheid pompt miljarden in de staalindustrie om deze te vergroenen en daarmee de toekomst van de Duitse staalindustrie te beschermen. Desondanks is er veel onrust onder de werknemers van de grote staalproducenten. Zo protesteerden er onlangs 10.000 medewerkers van Thyssen Krupp in Duisburg omdat ze bang zijn voor hun baan. Het bedrijf waar 27.000 mensen werkzaam zijn, kreeg €2 miljard staatssteun om de productie te vergroenen. Negen maanden later maakt de onderneming bekend dat het de productie wil gaan verlagen met 2,5 miljoen ton met banenverlies als gevolg.