Het CBS heeft de cijfers met betrekking tot de ontwikkeling van de afzetprijzen in de industrie over de maand juni gepresenteerd. Voor de derde maand op rij is er sprake van een daling. Over de gehele industrie genomen zijn de afzetprijzen met 7 procent gedaald. De daling is voor een belangrijk deel te wijten aan de sterk gedaalde prijzen van ruwe olie waardoor de afzetprijzen in de zwaarwegende chemische en aardolie-industrie sterk daalde. De prijzen voor ruwe olie daalden met bijna 36 procent vergeleken met de maand juni in 2022.
Uit de zevende editie van de TechBarometer van ROVC blijkt dat de technische branche bezorgd is over de gevolgen van de stikstofcrisis. Uit het onderzoek onder ruim 1.000 HR-beslissers, 2.700 technici en 1.000 potentiële zij-instromers blijkt dat 32% van de beslissers vreest dat de stikstofcrisis het businessmodel van hun organisatie in gevaar brengt, terwijl dit percentage 23% is onder technici. Bovendien zijn technici somber over de toekomst, waarbij bijna de helft (47%) van hen aangeeft dat hun organisatie niet over voldoende kundig personeel beschikt om de stikstofcrisis het hoofd te bieden. Ook 36% van de HR-verantwoordelijken deelt deze zorgen.
Tata Steel in IJmuiden denkt momenteel na over de plannen om de fabriek te verduurzamen, waarbij het bedrijf diverse scenario’s onderzoekt, waaronder een scenario zonder het gebruik van groene waterstof. In 2021 kondigde Tata nog aan dat het zijn fabriek wilde verduurzamen door over te stappen op waterstofproductie in plaats van steenkool.
Het Staaljournaal meldt dat verschillende staalfabrieken in Azië hebben geprobeerd hun staalprijzen te verhogen, maar de resultaten waren wisselend. In India was de maand juni de slechtste van het jaar vanwege een tegenvallende vraag, waardoor de productie van staal op het laagste niveau sinds december 2022 lag. Naar verwachting zullen ook juli en augustus teleurstellende productiecijfers laten zien. Daarentegen was april 2023 een positieve maand voor de export van staal uit Azië naar Europa en Amerika, waardoor de staalprijzen in die regio’s onder druk kwamen te staan.
Voor de vijfde maand op rij is de gemiddelde dagproductie in de Nederlandse industrie gedaald. Het volume lag in de maand mei ruim 9 procent lager dan een jaar eerder. Wanneer er echter gekeken wordt naar de korte-termijnontwikkeling is er echter sprake van een bescheiden opleving. De productie steeg in de maand mei met 1,2 procent vergeleken met de maand april.
De toenemende automatisering en digitalisering zorgen ervoor dat steeds meer werk wordt overgenomen door machines, vooral in lagelonenlanden die een schaalsprong maken. Dit maakt de productie in Nederland relatief duur. Nederlandse technologische instituten zijn goed in het ontwikkelen en innoveren van nieuwe concepten, maar raken het contact met de uiteindelijke producten en productiemethoden kwijt doordat de productie steeds meer in het buitenland plaatsvindt. Hierdoor worden de kansen en opbrengsten van deze technologieën niet benut in eigen land. Metaalunie zie dit als een ongewenste situatie en spoort de overheid daarom aan om meer financiële ruimte te creëen voor productie-innovatie.
Het CBS heeft de cijfers gepubliceerd met betrekking tot het vertrouwen van de Nederlandse ondernemers in de industrie. Voor de derde maand op rij is het vertrouwen verder gedaald. Met een waarde van 1,0 is het zelfs voor het eerst sinds februari 2021 gedaald onder het gemiddelde van de afgelopen 20 jaar (1,3). Oorzaak van de daling zijn de verwachtingen met betrekking tot de verwachte bedrijvigheid en de orderportefeuille in de komende drie maanden. Hoewel het totale beeld negatiever uitvalt, is het opvallend dat het aantal ondernemers dat hun orderpositie groot vindt hoger ligt dan het aantal ondernemers dat de orderportefeuille te klein vindt gelet op de tijd van het jaar. Dezelfde situatie doet zich ook voor bij de verwachtingen met betrekking tot de productie. Ook hier zijn er meer ondernemers die positief zijn dan negatief.
Het Nederlandse kabinet heeft aangekondigd dat er € 4 miljard wordt vrijgemaakt voor 18 projecten van het Nationaal Groeifonds, die tot doel hebben bij te dragen aan het duurzame verdienvermogen van Nederland. Drie van deze projecten zijn gericht op het bevorderen van een circulaire maakindustrie. Ze omvatten de verduurzaming van de Nederlandse staalsector, de ontwikkeling van innovatieve circulaire zonnepanelen en de oprichting van een circulair batterij-ecosysteem. Daarnaast ontvangen projecten die zich richten op de elektrificatie van de logistieke sector en de ontwikkeling van modulaire klimaat neutrale schepen financiering. In totaal wordt er meer dan € 1 miljard aan deze projecten toegewezen.
Koninklijke Metaalunie, de belangenbehartiger van de MKB-maakindustrie, legt de focus op drie belangrijke thema’s voor de komende jaren: (vak)mensen, innovatie en duurzaam ondernemen. De voorzitter van Metaalunie, Mark Helder, benadrukt dat deze thema’s, die vastgelegd zijn in de strategische agenda, essentieel zijn om het ondernemerschap en het verdienvermogen van de MKB-maakindustrie toekomstbestendig te maken en te behouden.
Helder beschouwt de MKB-maakindustrie als een onmisbare pijler in de Nederlandse economie die zorgt voor duurzame welvaart. Metaalunieleden, die gezamenlijk 180.000 werknemers in dienst hebben en een totale omzet van €30 miljard genereren, zijn maatschappelijk betrokken, innovatief en internationaal georiënteerd. De focus op de drie genoemde thema’s is volgens Metaalunie cruciaal om de MKB-maakindustrie te laten floreren.
Lees verder
Het CBS heeft de ontwikkelingen met betrekking tot de afzetprijzen in de Nederlandse industrie over de maand mei gepubliceerd. De gemiddelde afzetprijzen voor de gehele Nederlandse industrie daalden met bijna 5 procent. Deze daling kwam vooral door de sterke daling van de olieprijzen en daarmee de afzetprijzen voor de aardolie-industrie en de chemische industrie. Hier daalden de afzetprijzen met respectievelijk meer dan 30 procent en 15 procent. De gemiddelde afzetprijzen voor metaalproducten bleven in de maand met een kleine daling van 0,6 procent nagenoeg onveranderd.
Hoewel China de overproductie aan staal als gevolg van de binnenlandse ontwikkelingen op de exportmarkt aanbiedt, is het Staaljournaal is voorzichtig optimistisch over de ontwikkelingen van de staalprijzen. Chinese staalproducenten hebben in de eerste vier maanden van dit jaar aanzienlijk meer staal geproduceerd dan in dezelfde periode vorig jaar. Vanwege de tegenvallende binnenlandse vraag als gevolg van de vertraagde economie, heeft China daarom meer staal op de exportmarkt aangeboden. Dit heeft geleid tot een toename van ongeveer 40% in de export van Chinese staalproducten, waardoor de internationale exportprijzen onder druk zijn komen te staan. Andere Aziatische staalproducenten hebben ook hun aandeel op de exportmarkt vergroot, omdat China minder staal afnam. Desondanks zijn de staalprijzen in Azië recentelijk gestabiliseerd na een reeks eerdere prijsdalingen.
Noorwegen is van plan een deel van zijn oceaanbodem open te stellen voor mijnbouw van metalen, waarbij het met name om de winning van koper gaat. Het Noorse ministerie van Energie werkt op dit moment aan een voorstel dat komend najaar in het parlement zal worden behandeld. Het gebied waar de mijnbouw zal moeten gaan plaatsvinden is echter niet geheel onomstreden. Het is een gebied in de buurt van Spitsbergen waarvan de Noorse regering claimt exclusieve mijnbouwrechten te hebben. Andere landen waaronder Rusland en het Verenigd Koninkrijk zijn het hier echter niet mee eens en maken ook aanspraak op het gebied.
De Eerste Kamer heeft de Wet Toekomst Pensioenen (WTP) met een ruime meerderheid goedgekeurd, waardoor deze op 1 juli 2023 in werking zal treden. Het doel van deze wet is om het Nederlandse pensioenstelsel meer toekomstbestendig te maken. Het nieuwe stelsel moet jongeren meer uitzicht bieden op een goed aanvullend pensioen, gezien hun vaker wisselende baan en/of overgang tussen loondienst en zelfstandig ondernemerschap. Het streven is ook om gepensioneerden en andere deelnemers meer kans te geven op indexatie van hun aanvullend pensioen, vooral bij goede economische prestaties. Bovendien is het doel dat een groter deel van de beroepsbevolking een eigen aanvullend pensioen opbouwt.
Het Chileense staatsmijnbedrijf Codelco, ’s werelds grootste koperproducent, ondervindt ernstige productieproblemen die de koperwinning sterk verminderen. Dit heeft gevolgen voor zowel Chili als de wereldwijde vergroening. Chili is de grootste exporteur van koper en is sterk afhankelijk van de inkomsten uit deze industrie. De daling van de koperproductie heeft ook invloed op de wereldmarkt, waar de kopervoorraden op het laagste niveau in achttien jaar zijn. Aangezien koper essentieel is voor de energietransitie en elektrificatie, is er een grotere behoefte aan dit materiaal. Codelco’s productie is in 25 jaar niet zo laag geweest.
Uit cijfers van het CBS is duidelijk geworden dat de productie in de Nederlandse industrie ruim 12 procent lager liggen dan een jaar eerder. Steeg de productie in 2022 nog met bijna 14 procent, april 2023 vertoonde de grootste daling sinds 2009. De daling was zichtbaar in bijna alle bedrijfstakken in de industrie. Alleen de bedrijfsklassen ‘Reparatie en installatie machines’ en ‘Transportmiddelen’ vertoonde een stijging.
De industrie kampt met een ernstig tekort aan gekwalificeerd personeel waardoor er onconventionele maatregelen genomen moeten worden om dit probleem op te lossen. Belangenvereniging FME heeft daarom samen met andere organisaties en vakbonden een innovatief plan opgesteld, genaamd het Aanvalsplan Techniek, om dit tekort aan te pakken. Het plan omvat een investering van €50 miljoen per jaar gedurende 10 jaar. De overheid heeft beloofd om dit bedrag te verdubbelen, waardoor er in totaal €1 miljard beschikbaar komt voor de komende 10 jaar.
Uit de TechBarometer van technisch opleider ROVC blijkt dat beslissers binnen technische bedrijven grote twijfels hebben over de realisatie van de ambitieuze energietransitie-doelstellingen. Meer dan de helft van de beslissers zegt zelfs dat het personeelstekort ervoor zorgt dat de transitie niet zal slagen voor de gestelde termijn. Het tekort aan geschoold personeel is nu al groot, de energietransitie zal alleen nog maar meer druk op de arbeidsmarkt leggen.
Koper wordt vaak gezien als barometer van de economie, reden waarom veel analisten met interesse de koersontwikkeling volgen. Wanneer naar de ontwikkeling van de koperprijs in de afgelopen weken wordt gekeken dan zou de conclusie getrokken kunnen worden dat het niet goed gaat met de economie. Begin dit jaar lag de prijs nog ruim boven de $9.000 per ton, vorige week was de prijs echter al even gedaald naar minder dan $8.000 per ton. Het is een opmerkelijke daling aangezien analisten de laatste jaren juist hoog gespannen verwachtingen hadden met betrekking tot de prijsontwikkeling van koper.
De omzet van de Nederlandse industrie is met 4 procent gestegen in het eerste kwartaal van 2023 vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. De stijging viel hiermee lager uit dan de stijging in dezelfde periode in 2022 en 2021. Ondanks het feit dat de stijging minder groot was dan in dezelfde periode twee jaar hiervoor, zijn ondernemers verwachtingsvol voor het komende kwartaal; ze denken dat de omzet hoger zal uitvallen dan het eerste kwartaal.
De producenten in de Nederlandse industrie verwachten dit jaar zo’n 15 procent meer te investeren dan in 2022. Het betreft hierbij de investeringen in materiële vaste activa zoals gebouwen, machines, vervoersmiddelen en computers. Bijna 20 procent van de verwachte investeringen hebben betrekking op verduurzaming en energiebesparing. De noodzaak om bij te dragen aan een circulaire economie ligt hier zeker aan ten grondslag. De investeringen moeten bijdragen aan het circulair maken van de productie, hergebruik van afval- en grondstoffen, energiebesparing en vermindering van uitstoot.