De Nevi PMI, een belangrijke indicator van de ontwikkelingen in de industrie, vertoont in de maand februari een groei naar 60,6. In januari stond de barometer nog op 60,1. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor de toename van het aantal orders dat werd genoteerd. Het aantal exportorders was zelfs het grootste in de laatste 5 maanden. Een positieve ontwikkeling is daarnaast dat de groei van de levertijden het laagst was sinds januari 2021. Het lijkt er daarmee op dat er een betere balans gaat ontstaan tussen vraag en aanbod, hoewel de levertijden nog wel stegen.
Lees verder
De Spaanse vestiging van staalproducent Arcelor Mittal zorgt er, tezamen met een grote kunstmestfabrikant (Grupo Fertieberia), voor dat de toepassing van groene waterstof als energiebron een grote vlucht neemt. Zoals bekend heeft TATA steel in Nederland ook plannen om over te gaan op waterstof als duurzame energiebron maar lijkt het erop dat dit proces nog vele jaren nodig heeft om gerealiseerd te worden. In Spanje is door het oprichten van een joint venture tussen diverse partijen het grootste waterstofproject ter wereld ontstaan dat in 2025 operationeel moet zijn. Aan de basis van dit project ligt de gegarandeerde afname van waterstof door Arcelor Mittal en Grupo Fertiberia. Zij zullen gezamenlijk 6,6 miljoen ton groene waterstof gaan afnemen waarmee jaarlijks 4% van de totale jaarlijkse uitstoot van CO2 in geheel Spanje wordt gerealiseerd.
Het CBS heeft de uitkomsten van het maandelijks onderzoek naar de stemming onder de ondernemers in de industrie gepubliceerd. Uit het onderzoek wordt duidelijk dat het vertrouwen is afgenomen ten opzichte van de maand ervoor; van 9,0 naar 8,5. En hoewel we te maken hebben met een afname, is het vertrouwen nog altijd veel hoger dan het langjarig gemiddelde in de afgelopen twintig jaar (0,8). Ten tijde van het onderzoek was er nog geen sprake van de situatie in de Oekraïne. Wat de effecten van de situatie daar zijn op het vertrouwen bij de ondernemers in de industrie is dus onbekend, maar het ligt voor de hand om te veronderstellen dat dit geen positief effect heeft.
Nu we het jaar 2021 achter ons hebben gelaten, kan de balans worden opgemaakt voor het vierde kwartaal van 2021 en meteen ook de cijfers voor heel 2021 worden gepubliceerd. Het CBS heeft berekend dat de Nederlandse industrie in 2021 een omzetstijging van 14,1% heeft laten zien. Wanneer de cijfers worden vergeleken met het pre-corona jaar 2019 is er ook nog sprake van een stijging, maar met 4,7% minder spectaculair. Het vierde kwartaal van 2021 vertoonde zelfs een stijging van 23,1% waarmee het het snelst stijgende kwartaal werd van 2021. De metaalsector liet zich daarbij van zijn beste kant zien met een stijging van meer dan 32% vergeleken met het jaar ervoor.
Bij de productie van staal is zoals bekend veel warmte en dus energie nodig. Om dit proces ‘groener’ te maken, zijn er al diverse initiatieven in ontwikkeling. Denk daarbij aan de inzet van waterstof als brandstof waarover we al eerder schreven in de Metaalkrant. Een nieuw initiatief om de industrie klimaatvriendelijker te maken, komt van de bekende miljardair Bill Gates. Via zijn investeringsmaatschappij Breakthrough Energy Ventures investeert hij, tezamen met twee andere investeerders waaronder Shell, een slordige 44 miljoen in een nieuw type batterij die uitermate geschikt is voor de productie van staal en cement.
In iedere branche wordt gewerkt aan het verlagen van de CO2 uitstoot om daarmee een rol te spelen naar een circulaire wereld in 2050. Het is duidelijk dat voor de ene branche het verlagen van de CO2 uitstoot makkelijker te realiseren is dan voor de andere. Wanneer we kijken naar de bouwsector dan is daar een belangrijke rol weggelegd voor metaal in het verlagen van de CO2 uitstoot. Uit onderzoek van het advies- en ingenieursbureau LBP Sight blijkt namelijk dat een CO2 besparing van 50% kan worden gerealiseerd wanneer 75% van het gebruikte staal wordt hergebruikt. Op dit moment wordt al wel 90-95% van alle metalen gerecycled maar hergebruik levert een nog betere prestatie op de zogenaamde R-ladder van het PBL.
In de laatste maand van 2021 werd wederom bevestigd dat de groei in de industrie nog lang niet ten einde is. Met een gemiddelde groei van 12,6% in december 2021 werd de laatste maand van het vierde kwartaal, de maand met de sterkste groei. Deze groei heeft ertoe geleid dat de gemiddelde dagproductie in de industrie in de maand december het hoogste niveau ooit bereikte. De productie steeg van november op december met 1,6 procent tot indexcijfer van 119,9. De gemiddelde dagproductie in de Nederlandse industrie kende in mei 2020 een dieptepunt met een waarde van 96,5 en is sinds die maand bezig met een zeer krachtig herstel dat dus heeft geleid tot een indexwaarde van 119,9, anderhalf jaar later.
De maandelijkse rapportage van de NEVI (Nederlandse Vereniging van Inkopers) met betrekking tot het inkoopgedrag in de Nederlandse industrie laat een positieve ontwikkeling in de maand januari 2022 zien ten opzichte van de uitkomsten in december 2021. De Nevi PMI kwam uit op 60,1 wat een stijging betekende van 1,4. Er was wederom veel goeds te melden over de ontwikkelingen in de Nederlandse industrie. Zo was de productiegroei in januari ten opzichte van de maand ervoor groter en ook de orders namen toe (voor de 18e maand op rij!). Bovendien was de groei van het aantal exportorders het grootst sinds september 2021.
De impact van hoge olieprijzen is ook in de maand weer terug te vinden in de gestegen afzetprijzen in de Nederlandse industrie. Weliswaar was de stijging met 19,5% in december 2021 lager dan in de maand ervoor (21%), vergeleken met de gemiddelde prijsstijging in de pre-coronatijd is de stijging nog altijd enorm te noemen. De iets lagere stijging van de afzetprijzen is een gevolg van de lagere olieprijzen in december 2021 ten opzichte van november 2021. Daarmee wordt de impact van de olieprijs op de afzetprijs in de industrie maar weer eens onderstreept.
Zoals zoveel branches heeft ook de industrie behoorlijk veel last van de quarantainemaatregelen die als gevolg van de coronapandemie gelden. Zeker nu de omikron-variant als een wervelwind rondwaart in Nederland moeten veel mensen in quarantaine. De FME heeft in een enquête onder de bedrijven in de maakindustrie geïnventariseerd wat de impact van de maatregelen is. De uitkomsten van de enquête mogen beslist serieus zorgwekkend genoemd worden: meer dan driekwart van de bedrijven in de maakindustrie produceert minder als gevolg van ziekmeldingen.
Het CBS heeft vandaag de cijfers gepubliceerd met betrekking tot het sentiment onder de ondernemers in de industrie in de maand januari. Hoewel de uitkomsten van het onderzoek minder goede cijfers toont dan een maand ervoor, is er nog altijd sprake van een zeer positief sentiment. Zeker wanneer het vergeleken wordt met het langjarig gemiddelde. Het vertrouwen in januari 2022 kwam uit op 9,0 tegen 10,2 in december 2021. Wanneer we deze cijfers afzetten tegen het langjarige gemiddelde van 0,8 wordt duidelijk dat ondernemers in de industrie nog altijd in een positieve mood zitten.
Drie grote vakbonden (FNV, CNV Vakmensen en De Unie) zijn nog altijd niet tot een akkoord gekomen met de werkgevers in de metaal waardoor de in november 2021 gestarte stakingsestafette ook in 2022 een vervolg krijgt. Afgelopen donderdag was de regio Tilburg aan de beurt en voor volgende week staan er stakingen in regio Groningen op de planning. De 24-uurs stakingen moeten kracht zetten bij de eisen van de bonden om tot een nieuwe CAO te komen die meer toekomstgericht is volgens de vakbonden. Daarbij gaat het niet alleen om de arbeidsvoorwaarden maar ook om de toekomst van de branche in het licht van de noodzakelijke stappen die gezet moeten worden voor een beter klimaat.
Lees verder
De ING-bank heeft in een recente publicatie bevestigd wat al eerder door in de cijfers van het CBS duidelijk werd: de metaalproductenindustrie heeft in 2021 een sterke groei doorgemaakt. Wat de bank aan deze cijfers toevoegt, is de verwachting dat ook in 2022 de sector weer een groei doormaakt. Deze zal echter minder uitbundig zijn dan in 2021 en uitkomen (volgens raming) op zo’n 2%. Alhoewel deze groei dus minder sterk is dan het jaar ervoor is het altijd nog aanmerkelijk beter dan in de vijf jaar voorafgaand aan de coronapandemie toen de gemiddelde groei uitkwam op 0%.
Lees verder
Het lijkt er nog steeds op dat de coronapandemie weinig vat heeft op de economische ontwikkelingen in de industrie. In de door het CBS gepubliceerde cijfers met betrekking tot het volume van de goederenexport, kunnen ook deze maand weer positieve cijfers worden gepubliceerd. Ten opzichte van november 2020 steeg het exportvolume met 8.7% en wanneer we het volume vergelijken van 2021 vergelijken met 2019 is de groei zelfs 10,2 %. Deze groei was mede te danken aan de gestegen export van metaalproducten.
Het gaat nog steeds zeer goed met de Nederlandse industrie. Ook in de maand november was er weer sprake van een sterke groei van de gemiddelde dagproductie in de industrie. Deze kwam in november 2020 zo’n 10.6% hoger uit dan in 2019. Driekwart van alle branches droegen bij aan deze groei, waarbij de machine-industrie de kroon spande met een toename van meer dan 58%. De metaal vertoonde ook groei maar bleef met een toename van 7% wel wat achter bij de machine-industrie. Met deze groei van bijna 11% werd een niveau bereikt dat nog nooit eerder was gerealiseerd.
Het zal er een beetje aan te komen en de meest recente cijfers van het CBS bevestigen dat de ondernemers in de Nederlandse industrie in december 2021 met minder vertrouwen naar de toekomst keken dan in de maand ervoor. De enorme groei die het vertrouwen in de rest van de maanden in 2021 vertoonde was ongekend, ondanks het feit dat de Covid19-pandemie niet verdween en ook het vertrouwen in de industrie in Duitsland afnam. Desalniettemin was het vertrouwen in december nog altijd 10,2 wat ver uitstijgt boven het gemiddelde vertrouwen van de afgelopen 20 jaar. Dat was slechts 0,2.
De NEVI Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie maakt duidelijk dat in de maand december van het afgelopen jaar een minder sterke groei te zien is. Als gevolg van een afnemende groei van het aantal orders, de productie en de werkgelegenheid daalde de index van 60,7 naar 58,7. En hoewel je zou verwachten dat door deze afname de prijzen zouden dalen, maakt de index duidelijk dat hier geen sprake van is. De inkoop- en afzetprijzen blijven snel stijgen. Overigens is met een waarde van 58,7 nog altijd sprake van groei.
De energiekosten zijn het afgelopen jaar dermate hard gestegen dat het een bedreigende factor is geworden in het rendement en daarmee het voortbestaan van bedrijven in het MKB die veel energie verbruiken. Bedrijven in de metaalsector zijn daar dus vaak de dupe van. Door een krachtige lobby vanuit de Metaalunie ziet het ernaar uit dat het kabinet voor 2022 maatregelen gaat nemen die een behoorlijke besparing voor het MKB gaat opleveren op energie gerelateerde heffingen. Zo is er een besparing van €571 miljoen gereserveerd op de energiebelasting en zal de koppeling tussen de Opslag Duurzame Energie en de SDE++ afgebouwd worden.
Lees verder
Om een ‘ramp’ in de toekomst te voorkomen hebben Koninklijke Metaalunie, Bouwend Nederland, de FME en Techniek Nederland de handen ineengeslagen en een industriecoalitie gevormd om de noodzaak voor een onderwijs deltaplan voor het technisch onderwijs in de Tweede Kamer aan de orde te stellen. In een interview in Metaal + Techniek maakt voorzitter van de Metaalunie, Fried Kaanen duidelijk dat het inmiddels vijf voor twaalf is als het gaat om problemen op de arbeidsmarkt voor technische beroepen. Het tekort aan geschoold personeel leidt inmiddels al tot verminderde omzet bij diverse bedrijven, simpelweg omdat orders niet aangenomen kunnen worden vanwege capaciteitsproblemen.
Lees verder
Werkgeversorganisatie FME is in haar analyse van het coalitieakkoord dat deze week tot stand kwam, voorzichtig positief over de voorgenomen plannen. Op ieder onderdeel van het coalitieakkoord ziet de FME dat belangrijke aanbevelingen zijn overgenomen in de plannen, maar er zijn ook nog punten van aandacht die een belangrijke invloed hebben op de toekomstige ontwikkelingen in de sector. Er moet echter nog veel in detail worden uitgewerkt, vandaar dat Geert Huizinga – directeur belangenbehartiging van de FME – zich voorzichtig optimistisch uitlaat over het coalitie-akkoord. Hij spreekt de wens uit dat 2022 het jaar wordt dat een nieuwe coalitie, met de belofte van een nieuw elan, de lovenswaardige ambities uit het coalitieakkoord omzet in concrete plannen waar Nederland mee aan de slag kan. Daar heeft de technologische industrie behoefte aan!